الکترونیک

انواع باتری ها (قسمت دوم)

باتری های ثانویه (قابل شارژ):

باتری‌های ثانویه قابلیت شارژ مجدد دارند. در باتری‌های ثانویه، با وصل کردن باتری مصرف شده به جریان الکتریسته، ترکیب شیمیایی مواد داخل باتری به حالت اولیه برمیگردد و میتوان دوباره از باتری استفاده کرد.با این حال تعداد دفعات شارژ مجدد این باتری ها محدود است چون درون باتری ها خوردگی ایجاد می شود و ماده الکترولیت و مواد فعال داخل باتری از بین می رود. باتری‌های اتومبیل، نمونه‌ای از باتری‌های قابل شارژند که سرب و اکسید سرب، الکترودها و یک اسید قوی، الکترولیت آن ‌را تشکیل میدهد. این باتری­ ها گران هستند و به نگهداری دقیقتری نیاز دارند. انواع باتری های ثانویه عبارتند از: نیکل ـ کادمیم، باتری های هیبرید نیکل ـ فلز، باتری های لیتیم ـ یون، پلیمر لیتیم ـ یون.

نیکل ـ کادمیم (Ni-cd) یا :(nickel-cadmium)

در باتری‌های نیکل- کادمیم(NiCd) ، کادمیم و هیدروکسید نیکل نقش الکترود را دارند و هیدروکسید پتاسیم الکترولیت باتری هست. باتری های نیکل ـ کادمیم سرعت شارژ شدن بالا و طول عمر خوبی دارند با بیش از هزار چرخه شارژ/ دشارژ که فوقالعادس! اما یک عیب بزرگ دارند که به آن اثر حافظه      (memory effect)میگویند.این مورد زمانی رخ میدهد که شارژ باتری به طور کامل خالی نشده باشد و مجددا شارژ شود.در این صورت دانه های کریستالی درون باتری متبلور میشود و رشد میکند. این دانه‌ها، ظرفیت باتری را کم میکنند و حذف آن‌ها از باتری سخت است. این نوع باتری ها در وسایلی به کار میروند که همیشه از آن ها استفاده میشود. چون باید حداقل هفته ای یک بار شارژ کامل و دشارژ کامل شوند، در غیر این صورت روزانه ۱% از توان آن ها کم میشود و اگر باتری برای چند روز در حالت شارژ بماند، آسیب خواهد دید.

هیبرید نیکل ـ فلز (NiMH) یا :(Nickel-Metal Hybride)

باتری‌های نیکل- هیدرید فلزی(NiMH)  جایگزین بسیار مناسبی برای باتری‌های NiCd اند، چون خصوصیات آن ها مشابه است و عیب بزرگ آن ها یعنی اثر حافظه را نیز ندارند. باتری های NiMH سی تا چهل درصد ظرفیت شارژ بیشتری نسبت به معادلهای نیکل ـ کادمیم دارند ولی تعداد چرخه شارژ/دشارژ مجدد کمتری، بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ چرخه، را پشتیبانی میکنند. برای باتری های NiMH نیازی نیست قبل از شارژ به دشارژ کامل برسند پس می توانید قبل از یک استفاده طولانی کاملا آن ها را شارژ کنید. حواستان باشد اگر باتری های NiMH تعداد دفعات زیادی بطور کامل دشارژ (خالی) شوند طول عمرشان کم میشود البته این نکته خوب است که گاهی اجازه دهید تا شارژ آن ها کاملا تخلیه شود. شارژ کردن باتریهای NiMH نسبت به معادل باتریهای نیکل ـ کادمیم طولانی تر است و اگر بیش از حد شارژ شوند یا در زمانی که باتری داغ هست شارژ شوند ممکن است خراب شوند. شارژرهای NiMH میتوانند جلوی شارژ بیش از حد باتری را بگیرند یا اگر دمای داخلی باتری زیاد شد شارژ را متوقف کنند. همه باتری‌های قابل شارژ‌، اگر برای مدت زمان طولانی استفاده نشوند، مقداری از شارژ شان را از دست میدهند. مثلا اگر ۶ ماه از یک باتری NiMH استفاده نشود بین ۲۰ تا ۵۰ درصد از شارژش را از دست میدهد. میزان هدر رفت شارژ به دمای نگهداری باتری نیز بستگی دارد

لیتیم ـ یون (Lithium-Ion):

باتریهای لیتیم ـ یون بالاترین چگالی انرژی را فراهم میکنند تقریبا انرژیی دو برابر انرژی قابل دسترس از باتری های نیکل ـ کادمیم. این باتری ها نیاز به دشارژ کامل ندارند و میتوانید هر موقع خواستید یک باتری لیتیم ـ یون را بی آنکه کارایی باتری کم شود شارژ کنید، اما چون باتریهای لیتیم ـ یون معمولا دارای طول عمر شارژ/دشارژ ۳۰۰ تا ۵۰۰ چرخه اند اگر زود به زود و قبل از خالی شدن شارژ شوند طول عمر آن ها کم میشود. خیلی از سازندگان باتری های لیتیم ـ یون طول عمر باتری را ۳ سال عنوان میکنند، ولی بعضی از مصرف کنندگان طول عمر این باتری ها را تا ۱۸ ماه گزارش کرده اند. باتری‌های لیتیوم-یون (Li-ion) به‌طور گسترده در لپ‌تاپ‌ها و تلفن‌های همراه به کار میروند. این باتری‌ها از لیتیوم و کربن بعنوان الکترود استفاده می‌کنند. نسبت توان ذخیره شده به وزن باتری در این باتری‌ها خیلی بالاست و سرعت از دست دادن شارژ به‌خاطر عدم استفاده ار آن بسیار کم هست.

پلیمر لیتیم ـ یون (Li-Ion polymer):

باتری پلیمر لیتیم ـ یون که به آنLi-Poly یا Lipo هم میگویند، اساسا شبیه باتریهای لیتیم ـ یون هستند. با این تفاوت که پلیمرهای لیتیم ـ یون بسیار نازکترند، با اندازه هایی به کوچکی یک میلیمتر. باتری های پلیمر لیتیم ـ یون بسیار سبکند و در برابر شارژ بیش از حد و نشت مواد شیمیایی نیز مقاومترند. ولی از باتریهای لیتیم ـ یون گران تر اند و چگالی انرژی پایین تری دارند. باتریهای پلیمر لیتیم ـ یون بیشتر در وسایل الکترونیکی سبک وزن و گران قیمت مثل موبایل ها به کار میروند.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *